Portugalgo 1970eko urteetako zinematografia queer bat
Joana de Sousa
Kultura-ekoizlea, komisarioa eta zinemagilea
1975ean Óscar Alves artistak eta João Paulo Ferreira zinemagileak Cineground zinema-ekoizpen amateurreko kooperatiba sortu zuten. Abiapuntu gisa, Andy Warholen filmak hartu zituzten: lan hauek 1974ko iraultzaren ondotik iritsi ziren Portugalera, hainbat hamarkadatan diktadura errepresibo baten mende egon eta gero. Cinegroundentzat, Super8-a “formatu profesional” bat zen, eta haren muga teknikoetan arakatuz lortu zuen ahalik eta emaitza artistikorik onenak ziurtatzea. Portugalgo zineman lehenbizikoz jorratu zituen sexualitate eta genero-adierazpen ez-normatiboak, 1970eko urteetan oraindik ere zigortu egiten baitzen hori. Underground zinema bere horretan: taberna eta gau-klubetan proiektatzen ziren taldearen filmak, eta proiekzio-zirkuitu alternatibo bat sortu zen. Iraupen laburra izan zuen kooperatibak, 1978ra arte, baina ondare aberatsa utzi zuen Portugalgo queer historian. Hil aurretik, Óscar Alvesek Queer Lisboa International Film Festivalen esku utzi zituen proiekzio-eskubideak. Orain, Cinemateca Portuguesarekin lankidetzan, iraun zuten kopiak kontserbatzen eta digitalizatzen ari dira.
Cinegrounden artxiboak galdera garrantzitsuak planteatzen ditu: nola babestu, aktibatu eta konpondu LGBTQI+ bildumak, bereziki baldintza prekarioetan egin zirenak eta horrenbestez katalogazio- eta berriztapen-metodo espezifikoak behar dituztenak?